Paglalahad ng Kasaysayan ng Wikang Hebrew

KASAYSAYAN NG WIKANG HEBREW
Pagtatatuwa: Ang pahinang ito ay magbibigay ng pasimulang paglalahad lamang ng kasaysayan ng sulat Hebrew o Hebrew script at hindi nito tinangkang palitan ang masusing pag-aaral ng paleolinguists at iba pang kasanayan sa larangan ng sinaunang sistema ng pagsusulat. 




Tungkol sa Katawagang "Hebrew"
  • Hebrew (Ivrit: ) ay tawag sa isang pinakamatandang salita o language sa buong mundo. 
  • Ang katawagang ito nagmumula sa Eber ('ever) (), ang anak ni  Shem; 'ever ay nagangahulugang  "region across or beyond" mula sa ugat na salitang ang ibig sabihin ay paglampas o pass over.
  • Shem ay tinawag na , "ang ama ng lahat ng anak ni Eber" (Gen 10:21); at kaya ang Hebrew na lahi ay tinawag na Shemites o sa kilalang bansag na Semites.
  • Sa mga kasulatan, ang  Hebrew ay ginamit na pang-uri o adjective () tukuyin ang mga Hudeo o Jews na "mula sa ibang lugar" o "from the other side" (i.e., mula sa  Ilog ng Euphrates). Ivrit ang tawag sa Modern Hebrew.
  • Sa Genesis 31:47, sina Laban at Jacob ay bumanggit ng pagsasalangsang ng mga bato sa kanilang sariling salita.  Si Laban ay gumamit ng katagang "Yegar Sahaduta" na Aramaic, ngunit si Jacob ay gumamit ng  () "Gal-Ed" na syang Hebrew.

Unang Pinagmumulan o Primordial Origins
  • Ang Garden of Eden, o gan eden () ay kilala bilang ang unang paraiso, ang lugar na syang pinagmumulan ng pagka b'tzelem elohim, sa wangis ng Dios. Ang wangis na ito ay tumutukoy din sa ibinigay ng Dios na kakayahan sa pagsasalita o language.  (ang teorya na ang orihinal sa salitang pinanggagalingan na ibinigay sa Eden ay tinawag na "Edenics"). Ang tao ay napalayas sa Eden , however, at nagsimulang mangalat sa ibabaw ng mundo.
  • Ang Malaking Baha o Great Flood, mabul () sanhi ng hatol sa lahi o clans ng antediluvian sa tuloy tuloy nilang baliwalain ang sinasabi at kalooban ng PANGINOON. Ang tanging nakaligtas lamang mula dito ay rektang dugo ng lahi ni Noach
  • Ang Toldot b'nei Noach (ang mga generasyon ni Noe, o Table of 70 Nations na natala sa Genesis 10) nagpahiwatig ng ilan sa kanilang mga naunang migrasyon ng mga lahi. Ang anak ni Noe na si  Shem ay tinawag ding , "ang ama ng lahat ng mga anak ni Eber" (Gen 10:21); ang mga lahi o toldot ibinigay sa kaniya sa Genesis 11:10ff.
  • Ang Tore ng Babel, o migdal bavel () mula sa "sa mga kapatagan ng Shinar" ng lumang Mesopotamia (Gen 11:1-9) ay knikilala sa kasaysayan na orihinal na lugar ng lumang Babilonia. Marahil ang toreng ito ay larawan ng  idolatrous ziggurat naglalayong pagisahin ang mga luma o ancients.
  • Abraham, a pinagmumulang angkan ng lahi ni Eber, tinawag ng Dios mula sa Ur ng Chaldees (i.e., kasdim) c. 1800 BCE? sa lupain ng Canaan. Ang salita ng Canaan sa panahong iyan ay tinawag na "proto-Canaanite," ang maglang nsa salita ng dialects ng mga Hittites, Amorites, Hivites, Jebusites, Perizites. Kaugnay sa Hebrews, ang proto-Canaanite script maaring tinawag ding ketav Ivri.
  • Sa loob ng 400 na mga taon na ang  lahi ni Abraham ay nasa Egypt (Genesis 15:13), ang mga Hebreo o Hebrews ay nanatili parin magsalita ng Canaanite variant (e.g. mga kapatid ni Joseph sa Egypt: tingnan ang Genesis 42:23). Ang artikulo ng orthodox na pananampalatayang Jewish na ang Dios mismo ang orihinal na naghayag ng Torah kay Moses gami ang ketav Ashurit (galing sa ashrei), hindi ng ketav Ivri, yamang ang sinaunang mga sulat ay nabansagang walang kabuluhan at hinaluan ng bugtong bugtong lamang na gawa ng mga pagano. Matapos basagin ni Moses ang unang pares ng tapyas ng bato o tablets, ngunit, ang Dios ay sumulat ng pangalawa gamit ang sinasabing walang kabulahang sulat o profane script.
  • Matapos ang Babylonian captivity, ang ketav Ashurit ay buong naayos para sa mga Hudeo Jewish people sa pamamagitan ng eskribang si Ezra at dumating ang tawgin ito na Lashon HaKodesh (ang banal na salita o the holy language). Ang sulat o script din na ito ay hanggang sa ngayon makikita at ginagamit sa pagsasalin ng Torah.  Ang Modern soferut (scribal arts) kasama ang Bet Yosef, Bet Ari, at Sephard na mga estilo ng ketav Ashurit para sa Sifrei Torah (torah scrolls).
  • Ang  Midrash sa Migdal Bavel (Tore o Tower of Babel) ay nagtuturo na pagdating ng pagtatapos ng panahon, ang lahat ng tao ay minsan muli o mauwi din na magsasalita lamang ng isang salita, at yan ang dalisay na anyo ng dilang Hebrew.  Meron ding d'rash sa talata: "Sapagka't akin ngang sasaulian ang mga bayan ng dalisay na wika, upang silang lahat ay maktawag sa pangalan ng Paninoon..." (Zeph 3:9) na nagsasaad din ng ganun.

Ang Proto-Canaanite Pictographs
Gaya ng matandang sistema ng pasusulat, ang alpabetong Hebrew ay orihinal nasulat gamit ang pictographic script:. 






Paalala
: Sa karagdagang impormasyon tungkol sa pictographs at ang mga kahulugan nito, 


Ang Phoenician Script
Ang Phoenician alphabet napaunlad sa proto-Canaanite alphabet, na nangyari sa kalagitnaan ng 18th and 17th centuries BC.



Ang Proto-Herew Script
Ang Proto-Hebrew Script ay tinwag ding sinaunang Aramaic Script.Phoenician alphabet napaunlad sa proto-Canaanite alphabet, na nangyari sa kalagitnaan ng 18th and 17th centuries BC.  Ang buhay na halimbawa nito ay ang Moabite Stone. Ito ay ang Hebrew (ketav Ivri) na gamit ng Jewish na bansa hanggan sa Babylonian Exile(o ayon ng Orthodox Jews, hanggang sa Exodus mula Egypt ng mga Hudeo).  Sa pagtatapos ng 6th century BC, ang ketav Ivri ay napalitan ng Hebrew square scrip (ketav merube).



Paalala:   Ketav  Ivri ay ang mahalagang Phoenician  alphabet namay dagdag na semantic na kahulugan sa pamamagitan ng gamit na nobelang dual-purpose "vowel letters" (i.e., Aleph,  Hey,  Vav).  Ang script na ito ay ginamit sa panahon ng Unang Templo (bagaman ito ay ginamit din bilang simbolo ng nationalistic revival ng kapanahonan ng Ikalawang Templo.  Ang pinalawig na version ng script na ito (Samaritan) ay ginagamit pa rin hanggang sa kaalukuyan.



Ang Samaritan Script
Kahit tinangkilik ng mga Hudeo ang Aramaic alphabet (sa pangunguna ni Ezra na Eskriba), ang  mga Samaritans ay nanatili sa orihinal na anyo ng proto-Hebrew, o di kaya'y pinatunayan nila sa kanilang sarili ipahayag na sila ang tunay na tagapagmana ng Judaism. Sa ganitong dahilan pinili ni Ezra ang Aramaic square script (tinawag na Ketav Ashuri or Ketav Meruba).





Ang Classical  Hebrew Script (ketav Ashurit)
Pagkatapos ng Babylonian captivity, ang ketav Ashurit ay pinapanatili  ng mga Hudeo (sa pangunguna parin ni Ezra na Escriba) at tinawagn na Leshon HaKodesh (ang banal na salita). Ito ay ginawa maari upang idistansya ang kanilang sarili sa Samaritanism. Ang Aramaic characters ay pinili bilang opisyal na sulat o script para sa Torah scrolls sa 5th century BC (ang Dead Sea Scrolls (DSS) ay nasulat sa transitional period na kung saan parehas na ang lumang ketav Ivri script gamit kasama ng ketav Ashurit).

Ang classical Hebrew script na ito ay ginamit ng centuries bago dumating ang panahon ng Messeias, at nanantiling hindi nabago hanggang sa mga panahong ito:



Ang Modern Hebrew Cursive
Ang modern Hebrew script (gamit ng Israel ngayon) hango mula sa mga Hudeong Polish-Germans.


Ang Rashi-Style Hebrew
Ang Rashi-Style ay ginamit madalas sa pagsusulat ng komentaryo. Ito ay ipinangalan sa pagkilala kay  Rabbi Shlomo Yitzchaki bilang pagalang (1040-1105 AD) a.k.a. Rashi, isa sadakilang medieval Jewish scholars at bible commentators:


Paalala: Ang Ladino (Judeo-Spanish) at Yiddish (Judeo-German) ay parehong nagmula sa panahon ng middle ages na ang pagamit ng Hebrew characters ay para lamang sa transliterasyon na kadahilanan. Ang Ladino ay gumamit Rashi-style script, samantalang ang  Yiddish ay gumamit ng standard square script.

Panahong Saklaw ng Hebrew
Ang mga Scholars ay madalas na hinati ang salitang Hebrew o language sa apat na salgang panahon o perisods:
  1. Biblical Hebrew – aka Classical Hebrew; sa panahon ni Hesus, Aramaic ang pangunahing salita, ngunit ang Hebrew ay ang ginagamit sa mga sinagoga at pagsamba sa Templo. Alam ni Hesus at sinasalita nya ang  Biblical Hebrew.
  2. Mishnaic Hebrew – aka Rabbinic Hebrew; Talmud at Midrash; 2nd century AD. Alamin na ang grammar at bokabularyo nitong Hebrew na ito  ay malaki ang kaibahan sa  Biblical Hebrew.
  3. Medieval Hebrew – Ginamit upang isalin ang gawa ng Arabic sa Hebrew, e.g., Maimonides at iba pang medievalists.
  4. Modern Hebrew – 19th century hanggang sa kasalukuyan. Eliezar Ben Yehuda (1858-1922) nanguna sa pagsilang muli ng Hebrew bilang wikang salitain.  Matapos ng migrasyon sa Israel noong 1881, siya ay nagpapasimulang itaguyod ang pagamit ng Hebrew sa mga bahay at mga eskwelahan.


Comments

Popular posts from this blog

The Truth About Reckart's Group

FORMAL DEBATE WITH THE PROPOSITION "THE ETERNAL FATHER IS THE ONE THAT MANIFEST IN THE FLESH"